نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی

چکیده

معنای مدنیت با نگرش دینی یا حتی نگرش «سیاسیِ دینی شده» که آمیزه‌ای از دنیاخواهی و آخرت باوری است، عمق بیشتر از تعریف معمول دارد. دانش در کنار عقل و منطق، از شاخصه‌های اصلی انسان محسوب می‌شود؛ منتها نه به این معنا که هر کس از دانش بی‌بهره است، انسان نیست. اگر دانش از پشتوانۀ تفکر و تعقل برخوردار باشد، با معنویت همراه شده و راهنمای انسان و گره‌گشای زندگی او و افراد جامعه‌اش می‌شود. مسلمانان می‌توانند با محوریت باورها و اشتراکات دینی، این مقوله را در میان خود ایجاد کنند و از عزت و اقتدار ناشی از آن بهرمند شوند. ارج گذاردن به بایدها و نبایدهای دینِ خدا در تمام زوایای زندگی و به فکر پاداش و کیفر کنش‌ها و واکنش‌ها بودن، زندگی انسان را معنویت محور می‌کند. اخلاق از سویی به معنای رعایت هنجارهای اجتماعی و از سوی دیگر گوش به بایدها و نبایدهای دین بودن است. پس اخلاق دو ساحت (کیفیت رابطۀ انسان و خدا و کیفیت رابطۀ انسان و خلق) را به عهده می‌گیرد. در این مقاله با هدف تبیین مدنیت اسلامی و ارائه راهکاری برای بهتر زیستن به افراد جامعه، با روش تحلیلی توصیفی بایسته‌های چنین مدنیتی بررسی شده است. برآیند این تحقیق جوابی برای این سؤال است که: مدنیت اسلامی دارای چه شاخصه‌ها و بایسته‌هایی است؟ که افراد جامعه اسلامی در پی پیاده کردن آن‌ها در زندگی خود باشند.
 

کلیدواژه‌ها

• مدنیت
• مدنیت اسلامی
• دانش
• اخلاق
• معنویت
• همبستگی